ΠΟΛΙΤΙΚΗ | Κυριακή, 10 Μαΐου 2020

Για τη Marfin δεν λέτε τίποτα...


ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ

 

 

 

Ακούσε τώρα Live

Ειδήσεις - Ενημέρωση - Πολιτισμός

Για τη Marfin δεν λέτε τίποτα...

Ενώ η κυβέρνηση οργανώνει τελετές σε κλίμα που θυμίζει τη μετεμφυλιακή εποχή, διάφοροι μύθοι για την τραγική δολοφονική επίθεση της 5ης Μαΐου 2010 παραμένουν ισχυρό - Από την ΑΥΓΗ της Κυριακής


 
Του Γιάννη Ανδρουλιδάκη

«Είναι ανατριχιαστικό και θλιβερό αυτοί που δεν καταδίκασαν ποτέ τους δολοφόνους των εργαζομένων να επενδύουν ακόμα και σήμερα στο μίσος και τον διχασμό». Με αυτή τη φράση, μεταξύ άλλων, σχολίασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στ. Πέτσας την άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (όπως και όλων των υπολοίπων κομμάτων της Αριστεράς) να παραστεί στην τελετή που έστησε για την επέτειο των δέκα χρόνων από τον τραγικό θάνατο τριών εργαζόμενων στην τότε τράπεζα Marfin, κατά τη διάρκεια της τεράστιας απεργιακής διαδήλωσης της 5ης Μαΐου 2010.

Βέβαια, η πραγματικότητα είναι ότι τη δολοφονική επίθεση εκείνης της ημέρας είχαν καταδικάσει άμεσα όχι μόνο όλα τα κόμματα της Αριστεράς, αλλά επίσης και το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι του αναρχικού και ελευθεριακού χώρου - από το οποίο εικάζεται ακόμα και σήμερα ότι προέρχονταν οι δράστες. Έτσι ώστε αυτή η δήλωση του Πέτσα να μην ταξινομείται τόσο στις δηλώσεις για την επέτειο των δέκα χρόνων από την τραγωδία της Marfin όσο σε αυτές για την επέτειο των δέκα χρόνων από την εφεύρεση της φράσης «ναι, αλλά για τη Marfin δεν λέτε τίποτα», η οποία αποτελεί σταθερή επωδό δεξιών και ακρο-κεντρώων κάθε φορά που καλούνται να απολογηθούν για πολιτικές που ασκούνε.

Για τα γεγονότα της 5ης Μαΐου υπάρχουν πράγματα που εξακολουθούν να μένουν ασαφή, γεγονός το οποίο ενίοτε δίνει τροφή σε μύθους και κατά συνθήκη ψέματα. Ένας από αυτούς είναι ότι ουδέποτε υπήρξαν συλλήψεις φυσικών αυτουργών. Στην πραγματικότητα, η αστυνομία συνέλαβε έναν άτομο ως βασικό ύποπτο για την επίθεση στη Marfin (την οποία θεωρείται ότι πραγματοποίησαν τρία άτομα), ο οποίος οδηγήθηκε σε δίκη και ομόφωνα αθωώθηκε. Ένας άλλος είναι ότι για την υπόθεση της Marfin δεν έχουν υπάρξει καταδίκες.

Στην πραγματικότητα, η ελληνική Δικαιοσύνη καταδίκασε τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο της Marfin K. Βασιλακόπουλο, τον διευθυντή ασφαλείας του κτηρίου Μαν. Βελονάκη και τη διευθύντρια του καταστήματος Α. Βακαλοπούλου. Οι ποινές κυμαίνονταν από πέντε χρόνια (για την τελευταία) έως είκοσι δύο χρόνια (για τους δύο πρώτους) φυλάκιση και αφορούσαν την απουσία οποιουδήποτε μέτρου προστασίας ή εκκένωσης του κτηρίου, παρότι αυτό προβλεπόταν από τον νόμο και οι υπεύθυνοι της τράπεζας όφειλαν να το έχουν προβλέψει. Όπως μάλιστα διαπιστώθηκε, η τράπεζα δεν είχε προβεί σε καμία μελέτη πυροπροστασίας για το κτήριο και επίσης είχε υποχρεώσει τους νεκρούς και όσους ακόμα εγκλωβίστηκαν εκείνη τη μέρα στην τράπεζα και σώθηκαν να παραμείνουν στο κτήριο παρά τη θέλησή τους, με την απειλή απόλυσης.

Ακόμα ότι η έξοδος κινδύνου ήταν κλειστή, το τηλεχειριστήριο το κρατούσε η διευθύντρια και αρνήθηκε να το χρησιμοποιήσει και οι εντολές είχαν δοθεί από τα ανώτατα κλιμάκια της τράπεζας. Ο επικεφαλής του ομίλου Marfin Ανδρ. Βγενόπουλος ωστόσο, ο οποίος τη μέρα εκείνη έφτασε στην τράπεζα και απευθυνόμενος προς το πλήθος που τον αποδοκίμαζε δήλωσε ότι έχει τρία κότερα, απέφυγε οριστικά κάθε δικαστική εμπλοκή στις 5 Νοεμβρίου 2016, όταν και αποδήμησε εις Κύριον.

Η απούσα αστυνομία

Οι συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η επίθεση στη Marfin, όπως και τα άτομα που εμπλέκονται σε αυτήν, παραμένουν σκοτεινές, όπως συμβαίνει συχνά σε ανάλογες περιπτώσεις σε όλον τον κόσμο. Μια εντυπωσιακά παρόμοια υπόθεση που συγκλόνισε την Ισπανία τον Ιανουάριο του 1976, η περίφημη υπόθεση της Σκάλας της Βαρκελώνης, όπου και τότε τρεις εργαζόμενοι κάηκαν ζωντανοί από επίθεση με μολότοφ κατά τη διάρκεια μιας πολύ ογκώδους διαδήλωσης, χαρακτηρίστηκε από την ισπανική αστυνομία «άκρως απόρρητη» και ο φάκελός της σφραγίστηκε μέχρι το 2028. Οι λόγοι είναι μάλλον ευνόητοι: οι αστυνομίες τείνουν συχνά να έχουν σε αυτές τις περιπτώσεις έναν ρόλο διαφορετικό από αυτόν που θα ήθελαν να πληροφορηθεί δημόσια η κοινωνία, αναφορικά τουλάχιστον με το τι γνωρίζουν και τι επιλέγουν να εμποδίσουν κατά προτεραιότητα. Στην υπόθεση της Marfin παραμένει ακόμα άγνωστος ο λόγος για τον οποίον η αστυνομία, που κατά τα άλλα είχε πολύ έντονη παρουσία στη διαδήλωση, απουσίαζε εντελώς από εκείνο το σημείο. Όσο για την καθυστερημένη παρουσία της Πυροσβεστικής, αυτή εξηγήθηκε από τον έντονο συνωστισμό που επικρατούσε στους γύρω δρόμους, λόγω της διαδήλωσης.

Εκτός από τα «μυστήρια» όμως, υπάρχουν και αυτά που γνωρίζουμε για όσα συνέβησαν το μεσημέρι της 5ης Μαΐου 2010. Πρώτο απ’ όλα ότι πρόκειται πιθανότατα για τη μεγαλύτερη συγκέντρωση που έχει πραγματοποιηθεί στο κέντρο της Αθήνας, τουλάχιστον αυτά τα χρόνια της κρίσης και των Μνημονίων και πιθανότατα την απεργία στην οποία συμμετείχαν οι περισσότεροι εργαζόμενοι στη σύγχρονη Ιστορία. Πραγματοποιήθηκε δύο ημέρες πριν τη λεγόμενη «πρώτη δανειακή σύμβαση», δηλαδή το Πρώτο Μνημόνιο, με το οποίο, σε συνέχεια των πρώτων μέτρων σκληρής λιτότητας (κατάργηση 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο, αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ κατά 100%, αύξηση ορίου απολύσεων, μείωση κατώτατου μισθού κ.ά.), προαναγγέλλονταν νέα, σκληρότερα, με παράλληλη παραίτηση από την κυριαρχία στη δημόσια περιουσία.

Η απειλή για το κατεστημένο

Η απεργία ήρθε σε συνέχεια μιας πολύ έντονης διεργασίας στο εσωτερικό των εργασιακών χώρων, που είχε ξεκινήσει να δημιουργεί μια μικρή άνοιξη του συνδικαλισμού, με αναγέννηση παλαιότερων σωματείων και με τη γέννηση δεκάδων νέων, όπως και εργατικών σχημάτων και εργασιακών και απεργιακών επιτροπών.

Η πρωτοφανής μαζικότητά της ένωσε σχηματικά τρεις χώρους: αυτόν του παραδοσιακού εργατικού κινήματος, εκείνον του νεανικού ριζοσπαστισμού, που με πολλές διαφορετικές μορφές είχε γεννηθεί μέσα από το κίνημα του Δεκέμβρη του 2008, και, τέλος, ενός πρώτου αντι-μνημονιακού ρεύματος που γεννιόταν μέσα στην ελληνική κοινωνία.

Το κλίμα της διαδήλωσης ήταν εχθρικό προς το πολιτικό σύστημα της περασμένης εικοσαετίας και αυτό εκ των πραγμάτων δημιουργούσε δρόμους συνάντησης με τις πιο ριζοσπαστικές φωνές. Επίσης, η πρωτόλεια αυτή συνάντηση διαφορετικών χώρων προκαλούσε και μια σχετική σύγχυση στον δρόμο, το κλίμα και η οργάνωση της διαδήλωσης ήταν δύσκολο να ελεγχθεί. Ωστόσο, μέχρι να διαδοθεί η πληροφορία για το κάψιμο της Marfin, η γενική αίσθηση ήταν ότι το πολιτικό και το οικονομικό κατεστημένο της χώρας απειλούνταν όσο ποτέ άλλοτε.

Η επίθεση στη Marfin έγινε από εξαιρετικά ολιγομελή ομάδα, με καλυμμένα πρόσωπα. Έτσι ώστε μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν για την ταυτότητά τους, την πολιτική και την πραγματική. Η σύνδεσή τους με τον αναρχικό χώρο υπήρξε αυτόματη, λόγω της σχέσης που παραδοσιακά διατηρεί ένα τμήμα του με τη βία των δρόμων. Ποτέ όμως οποιαδήποτε έρευνα δεν απέδειξε κάποιο οργανωμένο ή μη σχέδιο που να οδηγεί σε ομάδες του χώρου, ακόμα και τις πιο ακραίες.

Η τραγωδία "πάγωσε" τις κινητοποιήσεις

Είναι βέβαιο ότι η τραγωδία της Marfin ανέκοψε τη μαζικότητα των κινητοποιήσεων στον δρόμο για πολλούς μήνες και έδωσε χρόνο στην τότε κυβέρνηση να σταθεροποιήσει την κανονικότητα των Μνημονίων. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου κέρδισε τις τοπικές εκλογές. Οι κοινωνικές διεργασίες επέστρεψαν στο εσωτερικό των εργασιακών χώρων και σε τοπικό επίπεδο, μέχρι τουλάχιστον τον Ιούνιο του 2011 και το ξέσπασμα του κινήματος των πλατειών. Στο ενδιάμεσο μια σειρά μέτρων λιτότητας και διάλυσης των εργασιακών σχέσεων είχαν επιβληθεί, που ολοκληρώθηκαν με την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος.

Είναι αμφίβολο αν θα μάθουμε ποτέ τους φυσικούς και τους ηθικούς αυτουργούς της επίθεσης στη Marfin, που στοίχισε τη ζωή σε τρεις νέους εργαζόμενους ανθρώπους, παρά τη μάλλον επικοινωνιακή πρόθεση της κυβέρνησης να ξανανοίξει τον φάκελό της. Αυτό όμως που είναι βέβαιο ότι δεν θα μάθουμε ποτέ είναι τι διεργασίες θα υπήρχαν στην ελληνική κοινωνία και πόση αντοχή θα έδειχνε το σύστημα απέναντί τους αν τον Μάρτιο του 2010 δεν είχε υπάρξει αυτή η αντικοινωνική, δολοφονική επίθεση από αγνώστους.

Στη θέση αυτής της γνώσης θα πρέπει να αρκεστούμε στις τελετές της κυβέρνησης στον τόπο του θανάτου των τριών εργαζόμενων, για χάρη των οποίων, λίγες ώρες πριν τη διεξαγωγή τους σε κλίμα που θυμίζει τη μετεμφυλιακή περίοδο, ο πρωθυπουργός πρόλαβε να ακυρώσει την προσφυγή που έκανε το Ελληνικό Δημόσιο τον Νοέμβριο του 2019, προκειμένου να πάρει πίσω την αποζημίωση που επιδικάστηκε στις οικογένειες των θυμάτων.

 

 

 

 




 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

Η ιστοσελίδα μας χρησιμοποιεί cookies για να βελτιώσει την περιήγησή σας. Περισσότερες πληροφορίες Κλείσιμο