Για την προσπάθεια χωρών του ευρωπαϊκού Βορρά να αποφύγουν να δείξουν αλληλεγγύη προς τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ που επλήγησαν από την πανδημία και την απειλή το Ταμείο Ανάκαμψης να οδηγήσει τελικά σε περισσότερα για τους λίγους και λιγότερα για τους πολλούς και ασθενέστερους, μίλησε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιος Κούλογλου Στο Κόκκινο και τον Δημήτρη Αβαρλή.

Με τα βλέμματα των πολιτών να στρέφονται πλέον στον τρόπο διαχείρισης της πανδημίας από την EE. Με τη Γηραιά Ήπειρο να μετρά χιλιάδες νεκρούς από την πανδημία και με τις προβλέψεις για το μέλλον να είναι δυσοίωνες αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον πώς θα αντιμετωπιστεί αυτή η κρίση από τα κράτη μέλη. Ενδεικτικά της ανησυχίας στην οποία βρίσκονται οι Ευρωπαίοι πολίτες είναι τα αποτελέσματα πρόσφατης διαδικτυακής έρευνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με την οποία τo 56% των πολιτών θεωρούν ότι οι πόροι που διαθέτει η ΕΕ δεν επαρκούν. Στις προτεραιότητες θέτουν την αντιμετώπιση της πανδημίας, τις θέσεις εργασίας και την ενίσχυση της οικονομίας. Τα παραπάνω δεδομένα αποκτούν ενδιαφέρον με φόντο τις διαπραγματεύσεις στη Σύνοδο Κορυφής, τις διαφορετικές οπτικές και στρατηγικές που αναπτύσσονται από τα κράτη μέλη.

Κύριε Κούλογλου μπροστά μας έχουμε αχαρτογράφητα νερά ως προς την εξέλιξη της επιδημίας, ωστόσο στο μέτωπο της οικονομίας ήδη διαφαίνονται οι συνέπειες. Εκτιμάτε πως η ηγεσία της ΕΕ στάθηκε στο  ύψος των περιστάσεων μέχρι τώρα;

Στην πρώτη φάση όχι. Η αντίδραση ήταν η συνηθισμένη αντίδραση που είχαμε δει και με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2009-2010, δηλαδή πηγαίνανε να πουν ότι φταίνε οι νότιοι και βεβαίως οι νότιες χώρες επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία και από τις επιπτώσεις της πανδημίας στον τουρισμό. Εμείς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την αρχή είμαστε αντίθετοι με αυτό το πολύ μικρό πακέτο που αρχικά αποφασίστηκε και που ήταν κατώτερο των περιστάσεων και γι’ αυτό σε εκείνη την ψηφοφορία κάναμε αποχή, αντίθετα υπερψηφίστηκε από τη ΝΔ και τις συντηρητικές παρατάξεις, εμείς λέγαμε ότι το αρχικό πακέτο δεν φτάνει. Στη συνέχεια γίνεται μια ξαφνική στροφή και η Μέρκελ με τον Μακρόν συμφωνούν σε αυτό το γενναίο, θα έλεγα, πακέτο των 750 δισ. ευρώ εκ των οποίων με βάση τους υπολογισμούς η Ελλάδα θα δικαιούνταν 32 δισ. ευρώ. Αυτό ήταν μια σημαντική αλλαγή, γιατί για πρώτη φορά η Γερμανία δεχόταν να πάρει μέρος της ευθύνης και να επιδείξει αλληλεγγύη μαζί με τις υπόλοιπες χώρες και ιδίως τις χώρες του νότου. Αυτό το δεύτερο πακέτο πήγε σε μια διαδικασία διαπραγμάτευση με τους τσιγκούνηδες και ιδιοτελείς και οικονομικούς εθνικιστές. Στην πραγματικότητα έχουμε να κάνουμε με έναν οικονομικό εθνικισμό εκ μέρους της Ολλανδίας και των άλλων χωρών που θέτουν προβλήματα και δεν θέλουν να υπάρξει αυτό το γενναίο πακέτο.

Το Ταμείο Ανάκαμψης και ο πολυετής ευρωπαϊκός προϋπολογισμός αποτελεί τον οδηγό της ΕΕ για την αντιμετώπιση της κρίσης για να στηριχθεί η κοινωνία και η οικονομία. Εκτιμάτε πως θα υπάρξει η ευελιξία στα κράτη μέλη να διαχειριστούν τα κονδύλια ή θα κινηθούμε στον δρόμο που ζήσαμε τα προηγούμενα χρόνια της ενισχυμένης εποπτείας και των μνημονίων;

Σε καθαρό μνημόνιο δεν θα περάσουμε, άλλωστε η έννοια της τρόικας είναι πλήρως απονομιμοποιημένη και μισητή στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Αυτό όμως που προσπαθεί να κάνει αυτή η ομάδα των χωρών που δεν θέλει να μοιραστούν τις ευθύνες και να επιδείξουν αλληλεγγύη είναι με κάποιο τρόπο ένα κομμάτι από τις επιχορηγήσεις που τελικώς θα δοθούν να συνδυαστεί με κάποιους όρους, για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων. Όταν λέμε μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη σύγχρονη διεθνή νεοφιλελεύθερη ορολογία σημαίνει απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, μειώσεις μισθών και συντάξεων. Περισσότερα για τους λίγους και λιγότερα για τους πολλούς και τους ασθενέστερους.

Η κρίση της πανδημίας γέννησε όμως και μια συνθήκη έκτακτης ανάγκης. Είδαμε για παράδειγμα τα μέτρα στην Ουγγαρία. Αποτελεί κατά τη γνώμη σας διακύβευμα η προάσπιση της δημοκρατίας, των θεμελιωδών δικαιωμάτων;

Ασφαλώς, γιατί πολλές κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν την πανδημία για να επιβάλουν αντιδημοκρατικές ρυθμίσεις και να περιορίσουν τα δημοκρατικά δικαιώματα ή τα δικαιώματα της αντιπολίτευσης. Κι αυτό δεν είναι αποκλειστικό «προνόμιο» της Ουγγαρίας, το είδαμε να συμβαίνει και στην Ελλάδα. Με μια σειρά από τρόπους που στην περίοδο της πανδημίας ψηφίστηκαν νόμοι οι οποίοι δεν θα χρειάζονταν να ψηφιστούν με τη διαδικασία του επείγοντος, αυτούς που αφορούσαν την παιδεία ή το περιβάλλον. Έγιναν απευθείας αναθέσεις έργων. Άρα είχαμε παρεκτροπές στο θέμα της διαφάνειας και με διαφθορά, όπως με το σκάνδαλο «σκοιλ-ελικίκου». Αλλά επίσης, η κυβέρνηση συνεχίζει να χρησιμοποιεί την πανδημία ή την αδυναμία και την περιορισμένη δυνατότητα αντιδράσεων για να συνεχίζει να περνά μέτρα αντιδημοκρατικά, όπως ο νόμος για τις διαδηλώσεις ή ακόμα και οι ρυθμίσεις για το σκάνδαλο της Novartis, το οποίο είναι ένα μεγάλο σκάνδαλο που στοίχισε ακριβά στον ελληνικό λαό και πάει να παρουσιαστεί σε συνθήκες της πανδημίας και της άγνοιας του κόσμου να παρουσιαστεί σαν σκευωρία.

Η κρίση της πανδημίας συνδέεται με την παρέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον στην καταστροφή της βιοποικιλότητας. Η ΕΕ καλείται να αντιμετωπίσει τις συνέπειες και της κλιματικής αλλαγής. Ποιο πρέπει να είναι το μίγμα των πολιτικών που πρέπει να εφαρμοστούν και πώς σε χώρες, όπως η δική μας, θα διασφαλιστεί και η κοινωνική συνοχή, κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του σχεδίου της ενεργειακής μετάβασης;

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτοί οι κορωνοϊοί που έχουν εμφανιστεί για την υγεία και την οικονομία είναι αποτέλεσμα της καταστροφής του περιβάλλοντος, δηλαδή της σμίκρυνσης των παρθένων δασών και των εδαφών και του αναγκαστικού πλησιάσματος των ζώων με τον άνθρωπο. Άρα μια μακροπρόθεσμη απάντηση στο πρόβλημα αυτό θα ήταν να σεβαστούμε το περιβάλλον και να μη το καταστρέφουμε. Να σεβαστούμε τη μητέρα γη. Η διαδικασία της απολιγνιτοποίησης είναι μια διαδικασία που πρέπει να γίνει. Πρέπει να ξεφύγουμε από τον άνθρακα και τον λιγνίτη και να πάμε σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Αυτό όμως δεν πρέπει να γίνει με θεραπεία σοκ. Και η κυβέρνηση ειδικότερα στη Μεγαλόπολη αλλά και στη Δυτική Μακεδονία πάει να εφαρμόσει μια θεραπεία σοκ με το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών εργοστασίων το οποίο θα οδηγήσει σε μια κοινωνική έρημο μια ολόκληρη περιφέρεια της Ελλάδας, τη Δυτική Μακεδονία. Διότι το 40% με το 50% του ακαθάριστου προϊόντος της περιοχής είναι συνδεδεμένο με την εξόρυξη και την αξιοποίηση του λιγνίτη. Τι κάνουν άλλες χώρες που έχουν αντίστοιχο θέμα; Βάζουνε ένα πλάνο το οποίο λέει ότι μέχρι το 2040 θα έχουμε τελείως απεμπλακεί από τον λιγνίτη. Τι κάνει η ελληνική κυβέρνηση; Κλείνει τα εργοστάσια μέχρι το 2023 και το τελευταίο που είναι υπερσύγχρονο και θα μπορούσε να δουλέψει σε κάθε περίπτωση θα το κλείσει το 2028. Γιατί γίνεται αυτό; Γιατί ξαφνικά έγινε η κυβέρνηση ευαίσθητη με το περιβάλλον; Όχι, γιατί τότε δεν θα είχε ψηφίσει το νόμο του κ. Χατζηδάκη που καταστρέφει το περιβάλλον. Το κάνει γιατί έχει κάνει συμφωνίες με εταιρείες φυσικού αερίου που και αυτό δεν είναι οικολογικά καθαρό. Οι οποίες θα καλύψουν το κενό της ηλεκτρικής ενέργειας που θα σημειωθεί μετά το κλείσιμο των εργοστασίων. Μια άλλη χώρα που έχει μεγάλα αποθέματα λιγνίτη είναι η Πολωνία. Οι Πολωνοί ζητούν να πάνε το 2050, η γερμανική κυβέρνηση που έχει κάνει μεγάλα έργα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, παρόλα αυτά έκανε διαπραγματεύσεις για να το πάει από το 2040 στο 2038. Εμείς χωρίς καμία διαπραγμάτευση, χωρίς ενημέρωση και χωρίς κανένα σχέδιο τι θα γίνουν οι άνθρωποι που θα μείνουν άνεργοι και οι επιχειρήσεις που θα κλείσουν θα πάει να τα κλείσει σε τρία χρόνια. Αυτό δεν είναι περιβαλλοντική πολιτική είναι σοκ και δέος.