Την σημασία αλλά και τα όρια της αποτροπής δημιουργίας «πραγματικοτήτων» από την Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο με παρουσία του στόλου, καθώς και τον ρόλο ΗΠΑ, Γερμανίας, Γαλλίας, ανέλυσε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου του Πανεπιστημίου Πειραιά Πέτρος Λιάκουρας μιλώντας Στο Κόκκινο και τον Νίκο Ξυδάκη.

Ο κ. Λιάκουρας τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στο Ιόνιο, κάτι που θα μπορούσε να έχει γίνει και πριν την συμφωνία με την Ιταλία για την υπόλοιπη θαλάσσια ζώνη και την ΑΟΖ. Αυτό θα λύσει σε μεγάλο βαθμό και το πρόβλημα με την Αλβανία, όπως σημείωσε.

Στην ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η Τουρκία επανέρχεται στην ίδια περιοχή που είχε ξαναβρεθεί το τουρκικό ερευνητικό Oruc Reis τον Χειμώνα όταν το είχε... πάρει ο άνεμος. Με ενέργειες που αποδίδει στο Δίκαιο της Θάλασσας προσπαθεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, με την προοπτική να περιορίσει κάποιο άλλο κράτος να ασκήσει δικαιώματα μέσω οριοθέτησης. Αν η Τουρκία «καταλάβει» αυτή την περιοχή με μονομερή ενέργεια, θα υπάρχει μετά κρίση όταν η Ελλάδα θα προσπαθεί να οριοθετήσει οτιδήποτε ως επήρεια από το Καστελλόριζο. Είναι τεράστιο ζήτημα και εκεί βρίσκεται η παραβίαση της Τουρκίας, τόνισε ο κ. Λιάκουρας.

Οι κινήσεις αποτροπής με την έξοδο και παρουσία του ελληνικού στόλου στην περιοχή, συνέχισε, είναι καλές για την αποτροπή τετελεσμένων, να αφήσουν ελεύθερες τις θάλασσες, να γίνουν οι οριοθετήσεις χωρίς «πραγματικότητες» που δεν μπορούν να ανατραπούν. Αλλά η αποτροπή δεν λύνει το πρόβλημα. Το πρόβλημα μπορεί να λυθεί νομικά και μόνον έτσι, είτε με διαπραγμάτευση και συμφωνία είτε με διαπραγμάτευση και παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για να λυθεί οριστικά και αμετάκλητα.

Το ζήτημα του τουρκολιβυκού μνημονίου είναι ακόμη πιο δύσκολο, τόνισε ο ίδιος, πρέπει να αντιμετωπιστεί με μία συμφωνία με την Αίγυπτο ώστε να διακόψει την διαγώνια οριοθέτηση της Τουρκίας με την Λιβύη. Και μπορεί να το κάνει αυτό. Παράλληλα, μπορεί να γίνει προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης με σκοπό και την οριοθέτηση και το ερώτημα κατά πόσο είναι νόμιμη η άλλη οριοθέτηση. Αντίστοιχα μπορεί να αντιμετωπιστούν τα θέματα στο Αιγαίο. Αλλά είναι «πολλά αυγά σε ένα καλάθι», απαιτείται στρατηγική και πολιτική και νομική και από κάθε άλλη άποψη.

Υπογράμμισε εξάλλου ότι η Ευρώπη δεν είναι πια σημαντικός μοχλός πίεσης, καθώς η Τουρκία δεν είναι πλέον στον προθάλαμο της ΕΕ. Τα μέτρα κυρώσεων είναι σωστό να προωθηθούν, αλλά δεν είναι η μόνη λύση. Ευτυχώς, τόνισε ο κ. Λιάκουρας, το τελευταίο διάστημα υπάρχουν δηλώσεις πολύ ενθαρρυντικές για την ελληνική πλευρά, όπως του Στέιτ Ντιπάρτμεντ που μιλώντας για «αμφισβητούμενες» περιοχές δέχεται ότι έχουμε και εμείς διεκδικήσεις εκεί. Η Γαλλία επίσης επέδειξε την καλύτερη στάση που θα μπορούσε να επιδείξει χώρα προς την Ελλάδα και μάλιστα ο Μακρόν το έκανε ενώ δεν προχώρησε η συμφωνία για τις φρεγάτες.

Νωρίτερα και αναφερόμενος στο ρόλο της Γερμανίας που προσπαθεί να παίξει ρόλο διαμεσολαβητή, ο κ. Λιάκουρας σημείωσε ότι ακόμη και αν έχει συμβεί το χειρότερο πιθανό γεγονός, η επικοινωνία μεταξύ χωρών είναι πάντοτε απαραίτητη. Η γερμανική Καγκελαρία και γερμανική προεδρία στην ΕΕ δεν θα ήθελε επ` ουδενί επεισόδιο που θα δημιουργούσε πρόβλημα στην ίδια ώστε να πρέπει να πάρει θέσεις και να προβεί σε κυρώσεις εις βάρος της Τουρκίας. Έτσι, προσπαθεί να προλάβει δυσμενείς εξελίξεις και να τις μετατρέψει σε πιθανότητα διαλόγου.

Η Τουρκία στα θέματα Δικαίου της Θάλασσας, όπως είπε, συμπεριφέρεται σαν να μην υπάρχει Δίκαιο της Θάλασσας που τα ρυθμίζει όλα αυτά. Που λέει ότι σε περιοχές που δεν είναι δυνατόν να εξαντληθεί το όριο των 200 ναυτικών μιλίων, πρέπει να υπάρξει συμφωνία οριοθέτησης με το αντικείμενο κράτος, με σκοπό την επίτευξη δίκαιου αποτελέσματος. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, τα κράτη θα πρέπει να σκεφτούν σοβαρά παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή όποιο άλλο δικαιοδοτικό όργανο, για να επιλυθεί η υπόθεση με βάση πάντα το Διεθνές Δίκαιο. Η προσπάθεια μονομερούς οριοθέτησης, επίσης, προσκρούει επίσης στο Δίκαιο της Θάλασσας, που απαγορεύει τις μονομερείς οριοθετήσεις, καθώς αυτές προκαλούν διαφορές, κρίσεις και συγκρούσεις. Η Τουρκία επιδιώκει να εξυπηρετήσει τους δικούς της γεωστρατηγικούς της σκοπούς ενεργώντας με όχι καλή πίστη. Παραβλέπει το γεγονός ότι στην συγκεκριμένη περιοχή η Ελλάδα έχει διεκδικήσεις (που έχει υποβάλει επίσημα στον ΟΗΕ πάρα πολλές φορές). Προχωράει σε μία πράξη-απότοκο της αντίληψής της ότι μονομερώς μπορεί να οριοθετήσει, ενώ δεν μπορεί.