Για τους γενικούς και ειδικούς στόχους της τακτικής Ερντογάν στην ανατολική Μεσόγειο, τα δεδομένα για την ελληνική αλλά και την κυπριακή πλευρά, αλλά και τους κινδύνους να μετατραπεί μία προσφυγή στη Χάγη σε «ανατολίτικο παζάρι» από την Τουρκία, μίλησε ο αναπληρωτής καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Σωτήρης Ρούσσος Στο Κόκκινο και τον Νίκο Σβέρκο.

Η Τουρκία θέλει να πετύχει δύο στόχους, όπως περιέγραψε ο κ. Ρούσσος, έναν γενικότερο που είναι να καταστήσει σαφές σε όλους στην ανατολική Μεσόγειο ότι είναι ηγεμονική δύναμη και ό,τι γίνεται εκεί απαιτεί την συγκατάθεσή της και την σημαντική συμμετοχή της, αλλά και έναν ειδικότερο, να διαμορφώσει σε πρώτη φάση μία κατάσταση όπου θα εμποδίσει την πιθανότητα να συνορεύουν οι ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, ώστε να έχει την δυνατότητα να είναι συμμέτοχος σε οποιοδήποτε project σχετικό με την ενέργεια στην περιοχή.

Χρησιμοποιεί δύο τρόπους, αφενός με την προβολή ισχύος χρησιμοποιώντας τα ερευνητικά σκάφη και αφετέρου με την σύνδεση πολλών θεμάτων με αυτό, κάτι που πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα, υπογράμμισε ο ίδιος. Όταν η Τουρκία πηγαίνει στο Βερολίνο, το Παρίσι, το Άμστερνταμ, για να ζητήσει πράγματα, δεν «φέρνει μαζί της» μόνο μία... τσάντα με το Διεθνές Δίκαιο ή το τι χρειάζεται, ή έστω με την ισχύ της. Φέρνει και διάφορα συνδεόμενα θέματα, τα οικονομικά συμφέροντα των χωρών αυτών στην Τουρκία, το προσφυγικό, κτλ. Πρέπει να αντιληφθούμε αυτό για να μπορέσουμε να βγάλουμε συμπεράσματα...

Ίσως ήρθε η ώρα να απεγκλωβιστεί και η Κύπρος και η Ελλάδα από την στρατηγική των κοιτασμάτων και των αγωγών, εκτίμησε, μεγάλο μέρος του στρατηγικού αδιεξόδου σήμερα οφείλεται εκεί. Τα κοιτάσματα που θεωρείται ότι υπάρχουν δεν είναι αρκετά για να συντηρήσουν εργοστάσιο υγροποίησης στην Κύπρο, ενώ οι υδρογονάνθρακες φαίνεται ότι θα έχουν πολύ χαμηλή τιμή την εποχή που έρχεται, δεν είμαστε σε φάση υψηλών τιμών για το αέριο που ίσως αποδώσουν τα ελληνικά και κυπριακά κοιτάσματα.

Για την πιθανότητα να υπάρξει διευθέτηση με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ειδικά για το θέμα της υφαλοκρηπίδας, ο κ. Ρούσσος υπογράμμισε ότι ενώ ζητάμε ως Ελλάδα να ορίζεται στο απώτατο όριο (εκεί π.χ. που κάνει έρευνες το τουρκικό σκάφος), από την άλλη στην συμφωνία π.χ. με την Αίγυπτο λέμε ότι τα νησιά δεν έχουν μεγάλη επήρεια, δίνουμε ένα 20% στην Κάρπαθο και την Κάσο για την ΑΟΖ. «Άρα, και η υφαλοκρηπίδα δεν μπορεί να έχει πολύ μεγαλύτερη διαφορά...».

Η Ελλάδα έχει πει πολλές φορές ότι θέλουμε να πάμε στη Χάγη, ειδικά για θέματα ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Η Τουρκία όμως δεν έχει κανένα λόγο να κάνει κάτι τέτοιο. Θα παίξει όπως πάντα «ανατολίτικο παζάρι», ξεκινώντας με υπερφουσκωμένο «καλάθι» με διαφορές και στη συνέχεια βγάζοντας σιγά-σιγά μικρά ζητήματα, για να δείξει ότι ανταποκρίνεται στη διαπραγμάτευση.

Δεν είναι σωστό να πηγαίνει κανείς σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις υπό την πίεση όπλων ή κινήσεων όπως αυτές του ερευνητικού σκάφους. Όταν πηγαίνεις σε διαπραγμάτευση υπό πίεση, δεν δίνεις το σωστό σήμα στον συνομιλητή σου. Πρέπει πρώτα να καταλήξει η ελληνική πλευρά τι ακριβώς θέλει στις περιοχές αυτές και δεύτερον να πειστεί η Τουρκία να μην βάλει όλα τα ζητήματα που θεωρεί ελληνοτουρκικές διαφορές στο καλάθι της Χάγης. Αλλιώς δεν έχει κανένα νόημα να πάμε στη Χάγη, επανέλαβε ο κ. Ρούσσος.

Αυτό που μπορεί να συμβεί τώρα -και ήταν σκοπός των Τούρκων- είναι ένα moratorium κινήσεων, το είχαν θέσει και στην μυστική συνάντηση του Βερολίνου το να μην κάνει «κανένας, πουθενά, τίποτα» στην ανατολική Μεσόγειο, περιλαμβανομένης και της Κύπρου. Και όπως τόνισε ο κ. Ρούσσος, αυτό μπορεί να το πετύχουν οι Τούρκοι, «δεν ξέρω και εάν έχουμε εμείς διάθεση να μην το υποστηρίξουμε» όπως είπε χαρακτηριστικά, αφού τα κοιτάσματα δεν θεωρώ ότι είναι ζήτημα που πρέπει να οδηγήσει σε σύγκρουση, υπάρχουν άλλα (βραχονησίδες, Αιγαίο), πολύ πιο κρίσιμα.