Άντυ Κουκλάδα - Οδός Πειραιώς 132. Στο ισόγειο του κτιρίου με τις μεγάλες τζαμαρίες, διακρίνονται στοίβες από βιβλία, τοποθετημένα πάνω σε παλέτες. Βιβλία παλιά, σπάνια, ανεκτίμητης λογοτεχνικής και πνευματικής αξίας. Βιβλία που είχαν πεταχθεί στα σκουπίδια και βιβλία που έχουν συγκεντρωθεί από δωρεές. Πάνω από 25.000 βιβλία βρήκαν την στέγη τους, αφού συλλέχθηκαν από τρεις άστεγους συμπολίτες μας, οι οποίοι εδώ και εννέα μήνες, δημιούργησαν το αυτοδιαχειριζόμενο παλαιοβιβλιοπωλείο, που τους έδωσε πνοή να ξεκινήσουν την ζωή τους από την αρχή.

Μπαίνοντας στην είσοδο, υπάρχουν στην σειρά παλέτες, πλημμυρισμένες από κάθε λογής βιβλία, ενώ στην αριστερή πλευρά του χώρου, χαρτόκουτες που
έχουν καταφθάσει ως δωρεές για να εμπλουτίσουν τον λογοτεχνικό θησαυρό.

Στο βάθος, βρίσκεται ένα μικρό γραφείο. Εκεί στέκεται ο 70χρονος Λεωνίδας Κουρσούμης, ένας εκ των συνιδρυτών του βιβλιοπωλείου, ο οποίος τακτοποιεί
ορισμένα βιβλία. Για 17 ολόκληρους μήνες, ο κ. Λεωνίδας, ήταν άστεγος, ενώ είχε βιώσει την ανεργία τα τελευταία 9 χρόνια. Μάζευε βιβλία από τους κάδους ανακύκλωσης και τα πουλούσε για 5 ή 10 ευρώ στα παλαιοβιβλιοπωλεία, προκειμένου να επιβιώσει και να εξασφαλίσει τα προς το ζην.

Από τον Σεπτέμβρη της περασμένης χρονιάς, του είχε παραχωρηθεί ένας αποθηκευτικός χώρος στα Άνω Πατήσια, για να μείνει προσωρινά. Τον Ιανουάριο του 2019, ο ίδιος, έκανε μία ανάρτηση στα social media, μέσω της οποίας καλούσε τον κόσμο να συνεισφέρει βιβλία από δεύτερο χέρι, προκειμένου να τα αξιοποιήσει και να τα πουλήσει, ώστε μαζί με δύο ακόμα άστεγους φίλους του, να καταφέρουν να βρουν μία στέγη. «Είχαμε ως στόχο, να συλλέξουμε βιβλία από τον κόσμο, καθώς και από διάφορα ιδρύματα ή βιβλιοθήκες που τα ανακυκλώνουν και να φτιάξουμε μια μικρή αποθήκη, σαν παλαιοβιλιοπωλείο. Έτσι ξεκίνησαν οι προσφορές. Η ανταπόκριση των ανθρώπων που μας στήριξαν ήταν τεράστια. Μας έφερναν πάρα πολλά βιβλία», αναφέρει. «Τότε, μας προσέγγισε ένας γενναιόδωρος κύριος, ο οποίος μας παραχώρησε αφιλοκερδώς τον χώρο που βρισκόμαστε σήμερα».

Με εφόδια την αλληλεγγύη του κόσμου, μερικές παλέτες και ένα διήμερο μπαζάρ βιβλίων, κατάφεραν να στήσουν από το μηδέν το αυτοδιαχειριζόμενο βιβλιοπωλείο και να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα χρήματα, με τα οποία νοίκιασαν σπίτια για να στεγαστούν. Ωστόσο, στο βιβλιοπωλείο εξακολουθούν να υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες, καθώς ο χώρος δεν έχει ηλεκτρικό ρεύμα και σύνδεση στο ίντερνετ. Και γι' αυτό λειτουργεί καθημερινά από τις 10.00 έως τις 15.00. «Η έλλειψη ρεύματος, μας επιτρέπει να έχουμε περιορισμένο ωράριο και μας στερεί την δυνατότητα να φτιάξουμε έναν ηλεκτρονικό κατάλογο
προκειμένου να αρχειοθετούμε τις ποσότητες βιβλίων και τους συγγραφείς που υπάρχουν, ώστε να δίνουμε τη δυνατότητα να ανατρέχουν όσοι αναγνώστες
ενδιαφέρονται», επισημαίνει ο Λεωνίδας.

Όλα τα βιβλία πωλούνται στην τιμή των 2 ευρώ, εκτός από τα λευκώματα που κοστίζουν από 10 έως 20 ευρώ και είναι σε εξαιρετικά καλή κατάσταση. «Έχουμε βιβλία που στην αγορά έχουν εξαντληθεί, καθώς και βιβλία παλιά και σπάνια, που επιβιώνουν από την εποχή του Μεσοπολέμου. Ένα από τα πιο παλιά βιβλία που είχαμε, ήταν το Λατινικό Λεξικό το οποίο είχε επιμεληθεί ο περίφημος αρχαιολόγος Κουμμανούδης», λέει ο Λεωνίδας. Στην συλλογή μπορεί κανείς να βρει βιβλία με χειρόγραφες αφιερώσεις, από τους συγγραφείς σε διάφορους γνωστούς τους. «Προχθές βρήκαμε ένα βιβλίο που το είχε αφιερώσει η Διδώ Σωτηρίου σε μία βαφτιστήρα της, που γράφει 'Στην αγαπημένη μου βαφτιστήρα...με ευχές για τη ζωή σου..' και υπογραφή Διδώ Σωτηρίου», αναφέρει.

Στην συλλογή, υπάρχει ευρεία γκάμα βιβλίων. Οι αναγνώστες κυρίως διαβάζουν λογοτεχνία, δοκίμια και ιστορικά βιβλία, όπως λέει ο Λεωνίδας, ενώ λιγότεροι προτιμούν πολιτικά βιβλία. «Ιδιαίτερα συγκινητικό για μένα, είναι να βλέπω γονείς που έρχονται με τα παιδιά τους και αγοράζουν παιδικά βιβλία. Ίσως είναι η μόνη κατηγορία από όλες τις παλέτες που έχει δική της γωνιά». Όπως αναγνωρίζει ο Λεωνίδας, τα βιβλία στην αγορά, είναι πολύ ακριβά. «Ωστόσο, τα βιβλία πρέπει να είναι για όλους. Και ο κόσμος που έρχεται σε εμάς, αγαπά το διάβασμα και δεν έχει οικονομική ευχέρεια να αγοράζει τα βιβλία της αγοράς».

Όσο ο Λεωνίδας μας μιλά, το τηλέφωνό του χτυπά συνεχώς. «Τώρα με πήραν για να επιβεβαιώσουν αν κατέφθασαν κάποιες κούτες με βιβλία που μας έστειλαν». Όπως αναφέρει ο ίδιος, ο κόσμος εξακολουθεί να τους στηρίζει θερμά. Εκτός από όσους καταφθάνουν καθημερινά στο χώρο και αγοράζουν βιβλία, υπάρχει και μεγάλος όγκος βιβλίων που συλλέγεται από δωρεές. «Εχθές παραλάβαμε επτά χαρτόκουτα από τη Γερμανία», επισημαίνει και μας δείχνει τις στοιβαγμένες κούτες. «Μας στέλνουν βιβλία από διάφορες περιοχές της Ελλάδας αλλά κυρίως από την Αττική. Η ανταπόκριση του κόσμου μας δίνει κουράγιο για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε».

Ο ίδιος πάντα έτρεφε αγάπη για το διάβασμα. Όπως τονίζει, «την εποχή που πήγαινα στο γυμνάσιο, μου έκαναν δώρο μια εγκυκλοπαίδεια, από την οποία έμαθα συγγραφείς, επιστήμονες και λογοτέχνες. Από τότε, κάθε φορά που έπαιρνα χαρτζιλίκι, αγόραζα ένα βιβλίο». Όταν ο Λεωνίδας ήταν δευτεροετής στην Οικονομική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναγκάστηκε να εργαστεί σε ένα βιβλιοπωλείο της πόλης, καθώς είχε χάσει τους γονείς του και δεν είχε άλλα έσοδα. «Εκεί, μου δόθηκε η δυνατότητα να διαβαζω βιβλία. Έγινα βιαστικός αναγνώστης και αυτό δεν με έχει εγκαταλείψει», λέει ο ίδιος. Προτιμά Έλληνες και Ευρωπαίους συγγραφείς, του Μεσοπολέμου και των νεότερων χρόνων μετά το `50. «Ο Γιώργος Ιωάννου, ο Στρατής Τσίρκας και ο Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, με ενδιαφέρουν πολύ. Όμως, τώρα δεν βρίσκω χρόνο να διαβάζω, μόνο κλεφτές ματιές ρίχνω, όταν τοποθετώ τα βιβλία».

Μπορεί ο ίδιος να κατάφερε να βρει την δική του Ιθάκη μέσα από το βιβλιοπωλείο του, ωστόσο υπάρχουν εκατοντάδες άστεγοι οι οποίοι ζουν σε άθλιες συνθήκες στους δρόμους. «Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν ασχολείται κανείς με τους αστέγους. Τους θυμούνται μόνο τις παραμονές Χριστουγέννων ή Πρωτοχρονιάς και το Πάσχα, προκειμένου να τους κάνουν ένα τραπέζι. Δεν λύνεται έτσι το πρόβλημα. Αντί να κάνουν διάφορους φανφαρονισμούς, θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν ένα κομμάτι από αυτά τα χρήματα προς όφελος των αστέγων», λέει απογοητευμένος ο Λεωνίδας.

«Κανένας δημόσιος, δημοτικός ή ιδρυματικός φορέας δεν κάνει τίποτα. Η εκκλησία έχει τόσα ακίνητα ανεκμετάλλευτα. Δεν θα μπορούσε να παραχωρήσει ένα χώρο; Δεν είναι το πρόβλημα μόνο να βρει ένας άστεγος σπίτι, αλλά να μπορέσει ταυτόχρονα να σταθεί στα πόδια του και να βρει δουλειά. Να ξεκινήσει η κοινωνική του επανένταξη».

Ποια είναι όμως τα δικά του σχέδια για το βιβλιοπωλείο; Όπως αναφέρει, ο στόχος είναι να μαζέψουν λεφτά για να βρουν έναν μόνιμο χώρο και να φτιάξουν το παλαιοβιβλιοπωλέιο με άλλες συνθήκες. «Θέλουμε να έχουμε τις βασικές παροχές, δηλαδή ρεύμα και ίντερνετ. Να τοποθετήσουμε ράφια και βιβλιοθήκες, να ταξινομήσουμε τα βιβλία, να φτιάξουμε έναν ήλεκτρονικό κατάλογο και να έχουμε πιο ευρύ ωράριο. Αυτό θα δώσει άλλη πνοή στην προσπάθεια που δίνουμε και είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσουμε δουλειά για δύο ακόμα άστεγους συμπολίτες μας. Ο μοναδικός μας πόρος είναι τα βιβλία που πουλάμε εδώ», επισημαίνει ο Λεωνίδας. «Το βιβλιοπωλείο μας έχει δώσει τη δυνατότητα να έχουμε ένα πιάτο φαγητό και ένα σπίτι να μείνουμε. Και το θάρρος να αλλάξουμε τη ζωή μας».

Φύγαμε, αφού ο Λεωνίδας μας παρότρυνε να διαλέξουμε ένα βιβλίο για δώρο. Μετά από ψάξιμο, επιλέξαμε «το Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου»
του Gabriel Garcia Marquez και τον αποχαιρετήσαμε, αφού υποσχεθήκαμε ότι θα ξαναπεράσουμε από το υπέροχο βιβλιοπωλείο του, για να εξερευνήσουμε
τους θησαυρούς του.