Στα λόγια έμειναν οι αντιδράσεις της ΕΕ κατά της Τουρκίας, με το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων να παραπέμπει στο μέλλον τις αποφάσεις για κυρώσεις. Οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας που παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών πρέπει να τερματιστούν δήλωσε ο ύπατος αξιωματούχος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, μετά το τέλος της τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εξωτερικών, ενώ ξεκαθάρισε ότι οι «κυρώσεις είναι πάντα ένα εργαλείο για να πετύχεις έναν σκοπό, αλλά όχι μια συγκεκριμένη πολιτική».

Ικανοποιημένος από την απόφαση του συμβουλίου εμφανίστηκε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, που έκανε λόγο για ευρύτατη συναίνεση για κυρώσεις στην Άγκυρα, εάν προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της. Πολύμηνη ολιγωρία στο ζήτημα των κυρώσεων καταλογίζει στη κυβέρνηση ο Γιώργος Κατρούγκαλος, τονίζοντας  την ανάγκη διεκδίκησης μιας πιο δυναμικής ευρωπαϊκής στάσης.

Στην καταδίκη της απόφασης του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, χωρίς ωστόσο να αναφερθεί σε συγκεκριμένες δράσεις ή μέτρα πίεσης, προχώρησε η Κομισιόν με απάντηση που έδωσε σε κατεπείγουσα ερώτηση που είχε καταθέσει ο Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης.

«Η Τουρκία οφείλει να διασφαλίζει τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε επίπεδο νόμων και πράξης, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας» υπογραμμίζει στην απάντησή της η Κομισιόν και δεσμεύεται «να συνεχίσει να θέτει το ζήτημα στην Τουρκία και να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις ενέργειες της Τουρκίας στον εν λόγω τομέα».

Στην κατεπείγουσα ερώτησή του, ενόψει της εξέτασης στις 2 Ιουλίου από το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας του αιτήματος ακύρωσης του προεδρικού διατάγματος του Μουσταφά Κεμάλ που μετέτρεψε το 1934 την Αγία Σοφία σε μουσείο και με δεδομένο ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρωτοστατούσε σε αυτή την προσπάθεια, ο επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία καλούσε την Κομισιόν να πάρει θέση, ρωτώντας την ποιες «πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει ούτως ώστε να προστατευθεί ο ιστορικό-θρησκευτικός χαρακτήρας της Αγίας Σοφίας, παραμένοντας μουσείο, και να μην υλοποιηθεί αυτή η πρόθεση εκ μέρους της Τουρκίας».

Αναφερόμενος στην απάντηση που έδωσε η Κομισιόν, ο Δημ. Παπαδημούλης δήλωσε πως «Απέναντι στην απαράδεκτη και άνευ προηγουμένου απόφαση του Τούρκου Προέδρου οι καταδικαστικές δηλώσεις πλέον δεν αρκούν. Τώρα είναι η ώρα για να περάσουμε από τα λόγια στην πράξη: Με την ανάληψη συντονισμένων δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και τη λήψη άμεσων και συγκεκριμένων μέτρων πίεσης για την αναίρεση της απόφασης Ερντογάν να μετατραπεί η Αγία Σοφία σε τζαμί».