Στην Ελλάδα βλέπουμε ένα ποτάμι ως αποχέτευση, έχουμε λάθος είδος ανάπτυξης, λάθος αντιμετώπιση της Πολιτείας και λάθος συμπεριφορά του καθενός χωριστά, η ευθύνη διαχέεται σε όλους μας, είπε ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας και καθηγητής Τεκτονικής Δυναμικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών Ευθύμης Λέκκας Στο Κόκκινο και την Τζούλυ Τσίγκα.

Ο κ. Λέκκας που βρέθηκε στην πληγείσα περιοχή τα προηγούμενα 24ωρα, ξεκίνησε τονίζοντας ότι ασχολούμαστε εδώ και τρεις δεκαετίες με όλο το φάσμα της διαχείρισης φυσιών καταστροφών, υπάρχει συσσωρευμένη εμπειρία, όπως και μεγάλες καταστροφές στο εξωτερικό, με τελευταίο παράδειγμα την Βηρυτό όπου βρεθήκαμε για να δούμε τι έγινε με την έκρηξη.

Στην Εύβοια η εικόνα είναι σύνθετη, αλλά επαναλαμβάνεται πολλές φορές στον ελληνικό χώρο και θα επαναλαμβάνεται, γιατί υπάρχουν και οι παθογένειες και ο κίνδυνος, με την τρωτότητα να είναι υψηλή. Συνεπώς, έχουμε επιπτώσεις, όπως τόνισε.

Η περιοχή που επλήγη είναι περίπου 400 τ.χλμ. και διακρίνεται σε τρεις υποπεριπτώσεις, ως προς τα αίτια και την τυπολογία:

1) Η περιοχή του Λήλαντα ποταμού στο Βασιλικό, όπου κόπηκαν οι γέφυρες και έπαθαν ζημιές περίπου 1.500 κατοικίες. Είναι μία τεράστια λεκάνη 250 τ.χλμ. Ο Λήλαντας πλημμυρίζει περίπου μία φορά ανά δεκαετία, η τελευταία ήταν το 2009. Έχει πολύ μεγάλη λεκάνη να αποστραγγίσει και όταν πέφτει πάνω από ένα ύψος βροχής, γίνεται αυτό που γίνεται. Είναι νομοτελειακό φαινόμενο εδώ και 200.000-300.000 χρόνια που έχει αναπτυχθεί αυτή η λεκάνη.

Κατά μήκος του ποταμού δεν υπάρχουν σοβαρές ανθρώπινες παρεμβάσεις, αποφορτίζεται όπως πρέπει. Στο Δέλτα όμως, στην παραλιακή ζώνη, είναι κατοικημένη περιοχή. Αυτή θα πλημμυρίσει, δεν υπάρχει περίπτωση όσα έργα και παρεμβάσεις και να γίνουν. Αυτό το κομμάτι δεν θα έπρεπε να είναι κατοικημένο. Και έργα να γίνουν, θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο το περιβάλλον, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Όλη η αυθαιρεσία που υπάρχει κάθε τόσο νομιμοποιείται. Δεν θα έπρεπε, το Δέλτα είναι υποχρεωμένο να πλημμυρίζει, είναι νομοτελειακό. Αλλά έχουμε τους καταπατητές που πρώτα οικειοποιούνται γη, μετά την τεμαχίζουν κατά το δοκούν, την πωλούν και πάει κάποιος και αγοράζει εξοχικό «με το κλειδί στο χέρι». Και πολλά σπίτια είναι αυθαίρετα, ή προσθήκες επί προσθηκών, ότι πιο άσχημο σε αντοχή για πλημμύρες, σεισμού, κτλ. Δεν έχουν μελετηθεί από μηχανικό. Η ρυμοτομία είναι ανύπαρκτοι, οι δρόμοι στρώνονται στις επιμέρους κοίτες, κτλ. Οι πολίτες λένε «πού είναι το κράτος;», το κράτος κάνει έργα, αναλωνόμαστε σε ένα κύκλο χωρίς νόημα, ακόμη και αν γίνουν έργα δισεκατομμυρίων.

Το ίδιο έγινε στην Μάντρα, έγιναν έργα που απορροφούσαν 300 κ.μ. νερού το δευτερόλεπτο και η Φύση (σε επανάληψη προηγούμενου γεγονότος) τροφοδότησε με 1.200 κ.μ. το δευτερόλεπτο. Κανένα έργο δεν θα μπορούσε να τα παραλάβει.

2) Τα Ψαχνά, με μία παλιά πόλη που χτίστηκε παράπλευρα προς τρεις επιμέρους ποταμούς που συνδέονται και κάνουν τον Μεσσάπιο ποταμό. Εδώ, το πρόβλημα δεν είναι τόσο οι πυρκαγίες πέρυσι και πρόπερσι, είναι ότι δεν μπορούμε να κάνουμε έργα μέσα στην πόλη, να διευρύνουμε τις κοίτες, είναι οικοδομικά τετράγωνα και όχι αυθαίρετα.

3) Τα Πολιτικά, που είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση επιστημονικά, μία πολύ μικρή λεκάνη 14 τ.χλμ. (όταν οι άλλες είναι 140 τ.χλμ. και 250 τ.χλμ.) που δεν αναμένεται πλημμύρα. Και η πλημμύρα έγινε, παρότι στο δάσος δεν υπήρχαν καθόλου παρεμβάσεις, είναι δάσος παρθένο που δεν έχει καεί. Είναι γνήσια έκφραση της Φύσης, παρά την μικρή λεκάνη η βροχή παρέσυρε λόγω του σαθρού εδάφους τα δέντρα. Και μόλις τα δέντρα έφτασαν στα πρώτα σπίτια, η κοίτη έκλεισε και υπερχείλισε.

Εν κατακλείδι, ο κ. Λέκκας επανέλαβε ότι έχουμε το λάθος είδος ανάπτυξης, την λάθος αντιμετώπιση από την Πολιτεία και την λάθος συμπεριφορά του καθενός χωριστά. «Η ευθύνη διαχέεται σε όλους μας, διαχρονικά, όχι μόνο τώρα. Βλέπουμε ποτάμι και πάμε και πετάμε μπάζα. Στην Ευρώπη όταν βλέπουν ποτάμι το αναδεικνύουν, δίπλα του αναπτύσσονται εκπληκτικές πόλεις, εδώ το βλέπουμε σαν αποχέτευση», όπως είπε χαρακτηριστικά.